آمنیوسنتز یعنی خارج كردن نمونه‌اي از مايع آمنيوتيك (آب دور جنین) با ورود سوزن از راه شكم، تحت هدایت و نظارت با سونوگرافی که امکان بررسی جنین از نظر ابتلاء به ده‌ها بیماری کروموزومی و ژنتیکی را فراهم می‌سازد.
موارد انجام آمنیوسنتز
– سن بالای 35 سال مادر
– نتایج غیرطبیعی غربالگری سه ماه اول و دوم
– نتایج غیر طبیعی در سونوگرافی
– سابقۀ فامیلی مثبت برای اختلالات ژنتیکی
– حاملگی‌هایی با ریسک ناهنجاری‌های کروموزومی
نحوه انجام آمنیوسنتز
آمينوسنتز به صورت سرپايي در مطب پزشک یا بیمارستان و معمولا در هفته‌های 15 تا 16 بارداری انجام می‌شود و نیاز به بستری ندارد. پزشک از مانیتور سونوگرافی که تصویری روشن از وضعیت جنین در رحم و نیز مایع آمنیوتیک ارائه می‌دهد ، استفاده می‌کند. پس از مشاهده و بررسی تصویر مزبور، پزشک سوزن بسیار باریکی را از راه شکم به درون رحم زن باردار فرو برده و حدود 20 میلی‌لیتر از مایع آمنیوتیک را بیرون می‌کشد. انجام این بخش از آمنیوسنتز تنها چند دقیقه به طول می‌انجامد و هیچ گونه صدمه و ناراحتی خاصی در بر ندارد. پس از تهیة مایع آمنیوتیک، می‌توان آزمایش‌های گوناگونی را برای تشخیص بسیاری از اختلالات کروموزومی و سایر بیماری‌ها بر روی آن انجام داد.
بهترین زمان انجام آمنیوسنتز
معمولاً آمنیوسنتز در هفته‌های 16 – 15 بارداری ( از اولين روز آخرين دوره قاعدگي) انجام مي‌شود. قبل از هفته‌ی 14 حاملگی، میزان مایع آمنیون کم است و انجام آمنيوسنتز امکان‌پذیر نمی باشد. از طرفی ، انجام آمنيوسنتز بالاتر از هفته 18 حاملگي توصیه نمیشود به دليل كاهش سلول‌های جنيني فعال و عدم رشد مناسب سلول‌های جنيني و تأخیر و خطا در جواب آزمايش همراه باشد.
در صورتی که بررسی اختلالات ژنتیکی و کروموزومی پیش از هفتة 14 بارداری ضرورت یابد، از روش دیگری برای به دست آوردن نمونه استفاده می‌شود که به آن CVS (Chorionic villus sampling) می‌گویند. در این روش نمونه‌برداری از پرزهای جفتی صورت می‌گیرد.
موارد کابرد آمنیوسنتز
– بررسی اختلالات لوله عصبی نظیر اسپاینا بیفیدا یا آنانسفالی
– بررسی اختلالات کروموزومی نظیر سندرم داون ، تریزومی 18 و تریزومی 13
آمنیوسنتز در بررسی اختلالات و بیماری‌های مادرزادی مانند لب‌شکری، اختلالات ذهنی و آسیب‌های قلبی – عروقی کاربردی ندارد.
عوارض آمنیوسنتز
– لک بینی
– نشت مایع آمنیوتیک
– آسیب دیدگی جنین
– سقط جنین
– عفونت
– خونریزی از جفت
